Skład Komisji Ochrony Przyrody, Krajoznawstwa i Turystyki Pieszej:
Jan Machała – przewodniczący
Piotr Stebel – wiceprzewodniczący
Sabina Firkowska – sekretarz
Beata Tyrna, Mariusz Jaszczurowski – współpraca medialna
Historia powstania i działalności Komisji Ochrony Przyrody, Krajoznawstwa i Turystyki Pieszej Oddziału PTTK „Beskid Śląski”
Komisja Ochrony Przyrody została powołana w 2007 roku z inicjatywy Jana Machały, który przewodniczy jej do dnia obecnego. W składzie osobowym w poszczególnych kadencjach kilka razy następowały zmiany i uzupełnienia. Początkowo liczyła czworo członków, w kolejnej kadencji ośmioro, a obecnie ponownie czworo. W roku 2014 Komisja została rozszerzona o działalność Krajoznawczą i Turystyki Pieszej. Do głównych celów i zadań należy zaliczyć działalność edukacyjną w placówkach szkolnych na terenie powiatu cieszyńskiego oraz promowanie zdobywania odznak krajoznawczych PTTK. W okresie jesienno–zimowym organizuje się prelekcje, pogadanki i pokazy multimedialne oraz konkursy i quizy z zakresu przyrody i krajoznawstwa. Dużą popularnością cieszą się konkursy plastyczne z dziedziny ochrony przyrody: „Poznajemy Pomniki Przyrody we własnej gminie”, „Las płonie szybko – rośnie powoli”, „Ratujmy przyrodnicze środowisko”, „Jesień w Beskidach” , „Wiosna w cieszyńskich rezerwatach” oraz „Poznajemy zabytki architektury”. Stałymi corocznymi uczestnikami są uczniowie szkół podstawowych w gminach naszego regionu. Każdorazowo najlepsze prace znajdują uznanie na wystawach w bibliotekach miejskich i gminnych, Gminnych Ośrodkach Kultury oraz Ośrodku Edukacyjnym „Leśnik”.
Wczesną wiosną Komisja promuje wycieczki szkolne pod kątem obserwacji budzącej się przyrody: wychodzimy do rezerwatów i na ścieżki edukacyjno-przyrodnicze. Uczniowie poznają florę i faunę, historię lasu i drzew, a także ośrodki edukacyjne i szkółki leśne. Święta przyrodnicze: „Dzień Niezapominajki”, „Święto Lasu”, czy ”Święto Drzewa” są okazją do organizowania rajdów i spotkań przy sędziwych drzewach. Nie brakuje też wycieczek do obiektów stanowiących zabytki architektury. Wiosna i jesień są okazją do prowadzenia akcji ekologicznych „Sprzątanie Rezerwatów Przyrody i Terenów Zielonych”. Każdorazowo plonem tych akcji jest zebranie sporych ilości opakowań szklanych, papierowych i plastikowych, a niejednokrotnie przedmiotów wielkogabarytowych, których mieszkańcy pozbywają się z własnych gospodarstw. Kończymy akcje w przyjaznej atmosferze przy ciepłym posiłku oraz zabawie konkursowej. Takie akcje wspierane są przez samorządy gminne. Za szczególne zaangażowanie w akcjach należy wyróżnić z cieszyńskich szkół : Zespół Szkół im. Władysława Szybińskiego, Zespół Szkół Ekonomiczno-Gastronomicznych, Liceum Ogólnokształcące im. Osuchowskiego oraz byłe Gimnazjum nr 2 . Natomiast na terenie podległych gmin Gimnazjum z Brennej, szkołę z Górek Wielkich, szkoły z gminy Goleszów, ustrońskie podstawówki i szkołę z Kończyc Wielkich.
Wszystkie nasze organizowane imprezy są możliwe dzięki dobrej współpracy i pomocy ze strony Nadleśnictwa w Ustroniu, a szczególne podziękowania należą się Nadleśniczemu Leonowi Mijalowi oraz Wiktorowi Naturskiemu. Przedstawiciele Nadleśnictwa biorą udział w organizowanych imprezach, przekazują materiały promocyjne oraz udostępniają obiekty do organizowania imprez z młodzieżą szkolną. Do działań Komisji przyczyniła się też pomoc indywidualna Pana Krzysztofa Wiśniowskiego. Podziękowania należą się też byłej Dyrektor Gminnego Ośrodka Kultury w Łączce, Pani Karinie Bogusz za długoletnią współpracę w organizowaniu konkursów szkolnych, a także partnerom medialnym: redaktorom Głosu Ziemi Cieszyńskiej, gminnych wiadomości oraz portalowi OX.PL, a wcześniej redakcji Puls za uczestnictwo i publikacje.
Do nauczycieli szkół, którzy szczególnie wyróżnili się we współpracy z Komisją na tle udziału w konkursach rajdach i wycieczkach należą: Dyrektor szkoły podstawowej w Kończycach Wielkich Dorota Stoły, Krystyna Foltyn, Grażyna Pilch oraz Anna Depta ze szkoły podstawowej nr 2 w Ustroniu, Mariola Twardowska z Zespołu Szkół nr 1 im. W. Szybińskiego, Anna Wisełka i Bożena Mucek z Zespołu Szkół Ekonomiczno-Gastronomicznych.
Komisja była też inicjatorem i współtwórcą z Gminą Hażlach, powstałej w latach 2013-2014 w Kończycach Wielkich ścieżki edukacyjno-przyrodniczej „Szlakiem Pomników Przyrody”. Natomiast w 2019 roku przedstawiciele Komisji wyznakowali szlaki ścieżek edukacyjno-przyrodniczych na terenie Nadleśnictwa Ustroń, na które zapraszamy młodzież szkolną.
Latem 2014 roku Wojewódzki Fundusz Ochrony Środowiska i Gospodarki Wodnej w Katowicach przyznał Komisji nagrodę w konkursie Eko-Aktywni. Podczas uroczystości w Wojewódzkim Parku Kultury i Wypoczynku w Chorzowie nagrodę odebrali przewodniczący i sekretarz Komisji.
W 2018 roku, w ogólnokrajowym konkursie Drzewo Roku, organizowanym przez Klub „GAJA”, nasza Komisja zdobyła VI miejsce. Do konkursu zgłosiliśmy rosnący w parku pałacowym w Kończycach Wielkich, pomnik przyrody Dąb „Mieszko”, z jego historią i walorami przyrodniczymi.
Przedstawiciele Komisji, trzykrotnie w latach 2010–2013 brali udział w organizowanych przez ZG PTTK Zlotach Przyrodniczych na terenie Słowińskiego Parku Narodowego, Roztocza i Podlasia.
W czasie obchodów pięcio- i dziesięciolecia Komisji, przy udziale władz samorządowych, członkowie Komisji zostali wyróżnieni odznaczeniami. Za pomoc i współpracę z Komisją, nagrodzono też wspomniane wcześniej podmioty oraz ich przedstawicieli.
Od kilku ostatnich lat należą się słowa uznania nauczycielom: Aleksandrze Juroszek ze szkoły podstawowej nr 5 w Cieszynie oraz Marioli Kukuczce ze szkoły podstawowej nr 6 w Ustroniu Nierodzimiu. Osoby te angażują się we współpracy z Komisją podczas organizacji imprez edukacyjnych dotyczących przyrody i krajoznawstwa. Szczególną zasługą jest wprowadzenie uczniów do zdobywania odznak PTTK: „Tropiciel Przyrody”, „Siedmiomilowe Buty”, Dziecięcej Odznaki Turystycznej oraz Młodzieżowej Odznaki Turystycznej. Z ramienia Oddziału PTTK „Beskid Śląski” obie panie zostały wyróżnione dyplomami.
W dniu 10 sierpnia 2022 r. w OW „Leśnik” w Ustroniu-Jaszowcu odbyły się obchody XV Lecia Komisji . Podczas uroczystości wręczono dyplomy Rady Prezesów Województwa Śląskiego współpracującym z Komisją: Aleksandrze Juroszek – nauczycielce z S.P. nr 5 w Cieszynie oraz przedstawicielom Nadleśnictwa Sławomirowi Kohutowi i Wiktorowi Naturskiemu.
Całość działalności Komisji jest udokumentowana w IV tomach kronik.
Sprawozdanie z działalności Komisji w roku 2021
Sprawozdanie z działalności Komisji w roku 2022
Komisja wykonała i przeprowadziła do końca roku 2022: | |
---|---|
Akcje sprzątania rezerwatów przyrody i terenów zielonych | 48 |
Rajdy i spotkania przy obiektach przyrodniczych z okazji Świąt Przyrodniczych | 26 |
Prelekcje, quizy i pokazy multimedialne, wręczanie odznak w szkole | 63 |
Wycieczki przyrodniczo-krajoznawcze i prowadzenie lekcji edukacyjnych w terenie | 225 |
Konkursy plastyczne i wiedzy przyrodniczo krajoznawczej | 73 + 153 w terenie |
Kontrole powierzonych obiektów przez Opiekunów Przyrody | 41 |
Udziały w szkoleniach, uzyskane uprawnienia, odznaki | 17/21/13 |
Wystąpienia do instytucji i jednostek samorządowych | 17 |
Relacje do prasy lokalnej i portali społecznościowych | 691 |
Wystawy prac pokonkursowych | 36 |
Przy Komisji działa Zespół Weryfikacyjny Odznak Krajoznawczych w składzie: przewodniczący Jan Machała, członkowie – Sabina Firkowska i Ryszard Mazur.
Do końca roku 2022 Komisja zweryfikowała i przyznała następujące odznaki: | |
---|---|
Turysta Przyrodnik (popularna – 237, mała brązowa – 108, mała srebrna – 63, mała złota – 22) | 430 |
Tropiciel Przyrody (brązowa – 349, srebrna – 140, złota – 59) | 548 |
Regionalna Odznaka Krajoznawcza (brązowa – 10, srebrna – 5) | 15 |
Młodzieżowa Odznaka Krajoznawcza | 86 |
Dziecięca Odznaka Turystyczna | 175 |
Odznaka Turystyki Pieszej (popularna – 16, mała brązowa- 10) | 26 |
Siedmiomilowe Buty (srebrna – 71, złota – 41) | 112 |
Odznaki Jubileuszowe | 19 |
Zweryfikowano na wyższe stopnie dla ZG PTTK | 39 |
Statystyka przyznanych w kolejnych latach odznak: | ||
---|---|---|
2008 | 18 | Razem |
2009 | 7 | 25 |
2010 | 19 | 44 |
2011 | 77 | 121 |
2012 | 70 | 191 |
2013 | 72 | 263 |
2014 | 41/5 | 304 |
2015 | 75/5 | 379/10 |
2016 | 80/7 | 459/17 |
2017 | 83/3 | 542/20 |
2018 | 81/2 | 623/22 |
2019 | 128/6 | 751/28 |
2020 | 144/3 | 895/31 |
2021 | 269/4 | 1164/35 |
2022 | 253/4 | 1417/39 |
Przedstawiciele Komisji są jedynymi działaczami w historii Oddziału, którym z ramienia Zarządu Głównego PTTK przyznano odznaki: Honorową Turysta Przyrodnik oraz Krajoznawczą Polski z Szafirem.
Przewodniczący KOP KK i KTP
PTTK „Beskid Śląski” w Cieszynie
Jan Machała